Povodom 140 godina od proglašenja Kraljevine Srbije i naziva grada Kraljeva, Državni arhiv Srbije i Istorijski arhiv Kraljevo upriličili su izložbu „Kraljevina Srbija i Kraljevo od 1882-1903. godine“, autora Vesne Milojević, prof. istorije, direktora Istorijskog arhiva Kraljevo:
– Bez obzira na proglašenje kraljevine ekonomska i politička situacija u državi se nije popravila i otuda vlada organizuje putovanje kralja Milana po Srbiji. Dolazi u Karanovac, obilazi naše svetinje, Žiču i Studenicu. Dirljiv je opis njegovog susreta sa razrušenom Žičom i poštovanje koje iskazuje dok čita povelje Stefana Prvovenčanog. Verovatno je ta emotivnost doprinela tome da on uvaži molbu Karanovčana da se promeni tursko ime naše varoši.
Tako je u čast proglašenja Kraljevine Srbije i u čast dolaska prvog krunisanog srpskog vladara posle kosovske tragedije, Karanovac 19. aprila po starom, odnosno 1. maja po novom kalendaru 1882. godine dobio ime Kraljevo.
Izložbu je otvorio gradonačelnik Predrag Terzić:
– Period od proglašenja Kraljevine Srbije do prvih godina 20. veka je veoma značajan za državnu i nacionalnu, ali i zavičajnu istoriju. Za grad na Ibru to je period osnivanja prvih škola, od kojih neke i danas postoje, kao i uvođenje značajnih urbanističkih rešenja, po kojima je Kraljevo i danas prepoznatljivo.
Direktor Državnog arhiva Srbije dr Miroslav Perišić je istakao značaj arhivske građe za otlkrivanje istorije i kolektivno pamćenje:
– Arhivi su čuvari pamćenja i identiteta, bez arhivskih dokumenata nema istoriografije. Važno je da što više znamo o arhivima, pogotovo u vremenu kad nam se iz sveta stalno poručuje da zaboravimo prošlost. Da zaboravimo ko smo, da dokumenta nisu važna, da se istorija dovoljno zna… A mi istoričari znamo da dokumenat nije istorija, ali da bez dokumenta nema istorije.
Dr Miroslav Perišić je još istakao da su ovi događaji u Kraljevu – naučni skup i izložba, veoma važni zato što neki pojedinačni grad i njegovi građani nisu česta tema u srpskoj istoriografiji.
Na izložbenim panoima se mogu videti fotokopije veoma važnih i zanimljivih dokumenata, među kojima nasumično izdvajamo: grafiku koja ilustruje sednicu Narodne skupštine 6. marta 1882. na kojoj je proglašena kraljevina, zatim „Red svetkovine“ odnosno protokol posete kralja Milana Kruševcu, Kraljevu i Žiči, fotokopiju pisma vladike žičkog Nikanora ministru prosvete iz 1887. povodom želje kraljice Natalije da obiđe Studenicu. Tu je i fotografija Laze Zubana, urbaniste koji je po naredbi knjaza Miloša postavio urbanističke osnove Karanovca, potonjeg Kraljeva, kao i deo plana Karanovca polovinom veka.
Izveštaj novinara Portala Krug Radmile Vesković, koji u celini možete pogledati na adresi:
https://www.krug.rs/kao-da-je-bilo-nekad/kad-je-srbija-postala-kraljevina-a-karanovac-kraljevo/
Prilog TV Melos
Galerija fotografija:
