Istorijski arhiv Kraljevo je pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije, objavio dvotomno izdanje „Kraljevo u II svetskom ratu“, autora Rada Vukosavljevića. Promocija je održana u Svečanoj sali Gradske uprave grada Kraljeva, povodom Dana Svetoga Save.
Istorijski arhiv Kraljevo je prvi u Republici Srbiji pokrenuo sveobuhvatnu izdavačku delatnost, kao što je Ratna trilogija Kraljevačkog kraja 20. veka. Četvorotomno izdanje „Kraljevo u Velikom ratu“, Rada Vukosavljevića je objavljeno 2018. godine, a dvotomno izdanje „Kraljevo u II svetskom ratu“, iz štampe je izašlo pre mesec dana i posvećeno je obeležavanju 75 godina od oslobođenja Kraljeva.
Prema rečima Vesne Milojević, direktorke Istorijskog arhiva Kraljevo, izdanje je važno ne samo po tematici, već i po svom sastavu i sadržini, zato što je napisano na osnovu autentične arhivske građe i dokumentacije, ali i na osnovu potresnih svedočenja pojedinaca, čije su porodice stradale u toku Drugog svetskog rata, ali i u posleratnom periodu.
– Veoma sam zadovoljna ovim izdanjem, jer je to primer kako svi mi treba da se ophodimo prema svojoj prošlosti i precima. Ono treba da posluži mladim ljudima, kao važno nasleđe koje će moći da baštine ubuduće i to je osnova za očuvanje nacionalnog identiteta – istakla je Milojević.
Recenzent dr Predrag Terzić, naučni saradnik Instituta za političke studije u Beogradu i gradonačelnik Kraljeva, ocenio je da „Kraljevo u II svestkom ratu“ predstavlja veliki istraživački poduhvat o prošlosti kraljevačkog kraja i doprinosi negovanju decenijama zaboravljene kulture sećanja, gde autor ne tražeći krivca ni za jedan vid sukoba pokušava da objasni ideološku ravan, ali i da prikaže kako je taj sukob uticao, ne samo na sudbine njegovih učesnika, već i kasnije i na čitave porodice i decu ljudi koji su proglašeni narodnim neprijateljima.
– Celokupnom istraživanju autor je dao lični pečat, zato što je razotkrio pojedinačne sudbine onih ljudi i njihovih porodica za koje Drugi svetski rat nije završen 1945. godine, već se nastavio i trajao decenijama kasnije – naglasio je Terzić.
O najnovijem delu Rada Vukosavljevića, koje je svojevrsno dokumentarno svedočenje o stradanju stanovnika kraljevačkog kraja i srpskog naroda tokom Drugog svetskog rata, govorio je pukovnik profesor dr Miloje Pršić, autor brojnih stručnih knjiga i publikacija, istorijskih dela, vojno-ekspertskih članaka, polemika i komentara.
– Autor je uradio ediciju metodološki na potpuno inovativan način, dao je jedan pristup koji do sada nigde ne postoji. Priča o Kraljevu je priča o Srbiji, a priča o Kraljevu i Srbiji je priča o srpskom narodu – kazao je Pršić.
Rade Vukosavljević, autor edicije, istakao je da edicija obuhvata period od 1941. do 1945. godine, ali i posle završetka Drugog svetskog rata i da je posvećena svim stradalima, a posebno onima koji su na kraju rata stradali bez krivice, zakona i suda.
– Želeo sam da pokažem šta se sve dešavalo u našem kraju za vreme Drugog svetskog rata. Koristio sam neuobičajenu metodologiju, zato što sam želeo da klatno istorijske istine zaustavim na dokumentu, na sećanjima i priči ljudi koji su još živi. Posebno je zanimljiv dokumentarni prikaz koji pokazuje genezu sukoba i početak razlaza između četnika i partizana na našoj teritoriji, kao i deo koji se odnosi na bolnu temu za mnoge Kraljevčane, na streljanje naših sugrađana, pojasnio je Vukosavljević.
Rade Vukosavljević, major artiljerije i viši oficir srpske vojske, dao je još jedan važan doprinos proučavanju ratne istorije kraljevačkog kraja, zasnovan na obimnom istraživačkom radu, dostupnum izvorima, arhivskoj građi, literaturi, svedočenjima i sećanjima pojedinaca. U ovoj ediciji objavljeni su autentični i do sada nepoznati podaci i istorijske činjenice do kojih je došao istražujući u Istorijskom arhivu Kraljevo, Vojnom arhivu u Beogradu i Međuopštinskom istorijskom arhivu Čačak.
Istorijski arhiv Kraljevo u saradnji sa autorom priprema objavljivanje treće edicije posvećene NATO bombardovanju 1999. godine, čime će biti zaokružen projekat Ratna trilogija Kraljevačkog kraja 20. veka.
